6οι ΜΑΘΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ

Υπό την Αιγίδα του Δήμου Αθηναίων

15 και 16 Μαρτίου 2025 – 21^ο Γυμνάσιο Αθηνών
και διαδικτυακά μέσω WEBEX για σχολεία εκτός Αθηνών για τα μέλη του Δικτύου Ρητορικής για την Ομογένεια

Η Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση (www.rhetoricedu.com) συνδιοργανώνει με το 21^ο Γυμνάσιο Αθηνών, και με την υποστήριξη του ΠΜΣ Ρητορικής-ΕΚΠΑ, τους 6ους Μαθητικούς Αγώνες Δημιουργικού Λόγου στις 15-16/3/25.

Η συνάντηση απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου και θα περιλαμβάνει τα ατομικά αγωνίσματα της Εκφραστικής Ανάγνωσης,  του Αυθόρμητου Λόγου και του Προτρεπτικού Λόγου, καθώς και δύο ομαδικά, σχεδιασμένα από την Ένωση Ρητορικής: την Ομαδική Συζήτηση και τον ομαδικό Αγώνα Αυτοσχεδιασμού. Θα συμμετάσχουν 200 περίπου μαθητές και μαθήτριες από 15 πόλεις της Ελλάδας και από ελληνικά σχολεία του εξωτερικού, δια ζώσης και διαδικτυακά. Για δεύτερη φορά θα συμμετάσχουν μαθητές και μαθήτριες Στ΄ Δημοτικού στην Εκφραστική Ανάγνωση και στον Αυθόρμητο Λόγο με επιτόπου ανατροφοδότηση από την κριτική επιτροπή.

Οι αγώνες ρητορικής εντάσσονται στο πρόγραμμα ρητορικής και δημοκρατικής παιδείας που σχεδιάζει και υλοποιεί η Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση από το 2008. Η εφαρμογή του προγράμματος στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων έχει λάβει την έγκριση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής από το 2001. Η ενασχόληση με την τέχνη του λόγου, συστηματικά, οργανωμένα και μέσα σε ένα πλαίσιο που προάγει τη δημοκρατία ως βίωμα, αποτελεί μια κατ΄ εξοχήν δράση για τον ενεργό πολίτη και την καλλιέργεια δημοκρατικής συνείδησης. Οι μαθητές και οι μαθήτριες ασκούνται στην αποτελεσματική χρήση του λόγου και στη συνεργασία, με αλληλοσεβασμό και ενσυναίσθηση. Μαθαίνουν να ενημερώνονται για όσα συμβαίνουν γύρω τους και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ως ενεργοί πολίτες με δημοκρατικό ήθος.

Συνοπτική παρουσίαση των κανόνων:

Η Εκφραστική Ανάγνωση, ως άσκηση στην ερμηνεία και τη βαθιά κατανόηση κειμένων, αποτελεί τη βάση της προετοιμασίας δημόσιων ομιλητών/-τριών. Η πιστή απόδοση του ύφους και των συναισθημάτων, της στίξης και των παύσεων, καθιστούν το κοινό μέτοχο της ανάγνωσης και προσφέρουν αισθητική απόλαυση, ψυχική ανάταση, προβληματισμό. Οι συμμετέχοντες/-ουσες θα διαγωνιστούν στον πρώτο γύρο με ένα κείμενο της επιλογής τους, πεζό ή ποιητικό, διάρκειας 2.5-3.5 λεπτών (χωρίς την εισαγωγή).

Ο Αυθόρμητος Λόγος, ομιλία διάρκειας 2,5-3 λεπτών με μόνο 1,5 λεπτό προετοιμασίας, αποτελεί ευκαιρία καλλιέργειας της δημιουργικής έκφρασης, ενδυνάμωσης της φαντασίας, τόνωσης της αυτοπεποίθησης. Οι συμμετέχοντες λειτουργούν ως εμψυχωτές του ακροατηρίου, προσπαθώντας να ανταποκριθούν στην πρόκληση παραγωγής ενός λόγου που δεν μεταδίδει απλώς ένα μήνυμα αποτελεσματικά αλλά που τέρπει, «αγγίζει», «μαγεύει» το ακροατήριο.

Η Ομαδική Συζήτηση απευθύνεται σε δύο πενταμελείς ομάδες μαθητών, οι οποίες καλούνται να υπερασπιστούν τη θέση που θα τους ανατεθεί για ένα θέμα της επικαιρότητας. Τα μέλη της κάθε ομάδας μπαίνουν σε ρόλους (που τους επιλέγουν oι ίδιοι οι μαθητές και μαθήτριες) και αναπτύσσουν μια σφαιρική προσέγγιση του θέματος από τη δική τους πλευρά.

Ο Αγώνας Αυτοσχεδιασμού αποτελεί μια ευκαιρία για πενταμελείς ομάδες να συνδημιουργήσουν μια ολοκληρωμένη και ενδιαφέρουσα αφήγηση. Αφού δοθεί το θέμα (π.χ. «Κόκκινη ομπρέλα»), στέκεται μπροστά ο «Αφηγητής» και πίσω του ακριβώς, σε ημικύκλιο, οι «Βοηθοί». Για 1 λεπτό οι Βοηθοί, όλοι μαζί, μοιράζονται, δυνατά, λέξεις, φράσεις, εικόνες κ.λ.π. που θα ήθελαν ο Αφηγητής να αξιοποιήσει στην ιστορία του. Στη συνέχεια εκείνος, χωρίς άλλη προετοιμασία, συνδυάζει όσο το δυνατόν περισσότερες από τις ιδέες της ομάδας για να δημιουργήσει μια ιστορία.

Ο Προτρεπτικός Λόγος αποτελεί προσχεδιασμένη ομιλία επάνω σε ένα θέμα της επικαιρότητας ή διαχρονικού ενδιαφέροντος. Ο ομιλητής/η ομιλήτρια επιδιώκει να εμπνεύσει το κοινό, ώστε να το προτρέψει να υιοθετήσει τη θέση που υποστηρίζει και όχι απλώς να το ενημερώσει ή να το ψυχαγωγήσει. Κατά τον πρώτο γύρο εκφωνούνται λόγοι προετοιμασμένοι πριν από τους αγώνες. Στον δεύτερο γύρο δίνεται άγνωστο θέμα και χρόνος προετοιμασίας 20′. Ιδιαίτερη σημασία έχει η χρήση στοιχείων προφορικότητας.

Η Αφήγηση. Ο αφηγητής / η αφηγήτρια επιλέγει ένα λαϊκό παραμύθι ή έναν μύθο (της Ελλάδας ή άλλης ευρωπαϊκής χώρας), διάρκειας 4-5 λεπτών, και το παρουσιάζει μετά από αποστήθιση, χωρίς χρήση σημειώσεων, στο ακροατήριό του, που κάθεται ημικυκλικά. Η διασκευή / η δραματοποίηση της ιστορίας ή η παρουσίαση ακριβώς όπως έχει διασωθεί αποτελεί επιλογή του αφηγητή / της αφηγήτριας. Πριν από την αφήγηση ανακοινώνει με λιτό τρόπο τον τίτλο και τη χώρα προέλευσης, π.χ. «Το πιο γλυκό ψωμί – ένα λαϊκό παραμύθι της Ελλάδας».

Αναλυτικοί κανόνες και υποστηρικτικό υλικό εδώ: https://drive.google.com/drive/folders/1Su0LGTrgxxRE13XzIS4Aw_nXu5mXdYcs?usp=drive_link

ΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΔΙΑ ΖΩΣΗΣ ΚΡΙΤΕΣ ΕΔΩ: https://forms.gle/EToYMTy5oYgSFqdFA 

ΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥΣ ΚΡΙΤΕΣ ΕΔΩ: https://forms.gle/H6tMBFWzY9JikW7A7

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Οι αίθουσες θα ανακοινωθούν την προηγούμενη ημέρα και θα αναρτηθούν στον πίνακα ανακοινώσεων

15 Μαρτίου 2025

8.00-8.30: Προσέλευση (η τελική επιβεβαίωση των συμμετοχών θα πραγματοποιηθεί την προηγούμενη ημέρα)

8.30-9.00: Υποδοχή-Χαιρετισμοί-Οδηγίες  

9.00-10.30: Α΄ Γύρος Αυθόρμητου Λόγου

         Α΄ Γύρος Προτρεπτικού Λόγου – προετοιμασμένο θέμα

11.00-12.30:  Α΄ Γύρος Εκφραστικής Ανάγνωσης – προετοιμασμένο κείμενο

                         Α΄ Γύρος Αφήγησης – προετοιμασμένο κείμενο

12.30-14.00: Β΄ Γύρος Αυθόρμητου Λόγου

Β΄ Γύρος Προτρεπτικού Λόγου – άγνωστο θέμα

14.00-15.30:  Β΄ Γύρος Αφήγησης – άγνωστο κείμενο

                         Β΄ Γύρος Εκφραστικής Ανάγνωσης – άγνωστο κείμενο

16.00: Ανακοίνωση Αποτελεσμάτων

15.30-18.30: Α΄ και Β΄ Γύρος Εκφραστικής Ανάγνωσης και Αυθόρμητου Λόγου για μαθητές/-τριες  Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού

15.30-18.30: Διαδικτυακός Α΄-Β΄ Γύρος και τελικός Εκφραστικής Ανάγνωσης και Αυθόρμητου Λόγου για μαθητές/-τριες  Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου σχολείων εκτός Αθηνών

16 Μαρτίου 2025

10.30: Προσέλευση  (η τελική επιβεβαίωση των συμμετοχών θα πραγματοποιηθεί την προηγούμενη ημέρα)

11.00-12.30: Α΄ Γύρος Ομαδικής Συζήτησης (το θέμα θα δοθεί φωτοτυπημένο στις αίθουσες)

                         Α΄ Γύρος Αγώνα Αυτοσχεδιασμού

13.00-14.30: Β΄ Γύρος Ομαδικής Συζήτησης (το θέμα θα δοθεί φωτοτυπημένο στις αίθουσες)

                         Β΄ Γύρος Αγώνα Αυτοσχεδιασμού

15.00-16.30: Ημιτελικός και Τελικός Ατομικών Αγωνισμάτων 

16.30-17.30: Τελικός Ομαδικών Αγωνισμάτων 

Καθ΄όλη τη διάρκεια της ημέρας θα πραγματοποιούνται στον χώρο του σχολείου
α) εργαστήρια Κυκλικής οικονομίας, Επίλυσης Συγκρούσεων, Κλιματικής Δικαιοσύνης, Αυτοσχεδιασμού κ.ά. για μαθητές/-τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς, και β) Διαγωνισμός σκίτσου – ομαδικού έργου ζωγραφικής – δημιουργικής γραφής με θέμα που θα ανακοινωθεί στην έναρξη των αγώνων.

Εγγραφές (ανοικτές μόνο για Δημοτικά – για Γυμνάσια και Α΄ Λυκείου έχουν κλείσει: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe0aI6JEo_WEHdQOklsk-xxYv0u6mYKjrhgqfQn8V2rBKDmvg/viewform?usp=sharing