Μια διαφορετική «οπτική» στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, απελευθερωμένη από την αποστήθιση ή τη διενέργεια εξετάσεων, που καλλιεργεί όμως εξίσου σημαντικές δεξιότητες επικοινωνίας στους μαθητές, εδραιώνεται στο πλαίσιο των 1ων Παγκρήτιων μαθητικών αγώνων ρητορικής τέχνης που διοργανώθηκαν στο Ρέθυμνο με μεγάλη απήχηση.
Η ανταπόκριση των μαθητών σε επίπεδο Κρήτης επιβεβαίωσε την ανάγκη της μαθητικής κοινότητας να μετέχει σε διαδικασίες που προωθούν τη γνώση, καλλιεργούν την κριτική σκέψη και διευρύνουν τις δεξιότητες επικοινωνίας και λόγου.
Συνολικά 137 μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων της Κρήτης «περιηγήθηκαν» στη διάρκεια του διημέρου, στην τέχνη της ρητορικής, παρουσίασαν στο ακροατήριο τα επιχειρήματά τους, ενίσχυσαν την αυτοπεποίθησή τους στον δημόσιο λόγο και ανέλυσαν επίκαιρα και απαιτητικά ζητήματα. Τα παραπάνω θα αποτελέσουν για τους ίδιους εφόδια ζωής που θα τους συνοδεύουν στη μετέπειτα πορεία τους ως μαθητές, φοιτητές αλλά και εργαζόμενοι, διαμορφώνοντας ενεργούς πολίτες.
Η προκριματική φάση των ατομικών αγωνισμάτων και ο Α΄ προκριματικός γύρος των Διττών Λόγων του Λυκείου πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 21η Ιουνίου, στα διδακτήρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης ενώ χθες, Πέμπτη, συνεχίστηκαν στο 1ο Λύκειο Ρεθύμνου. Οι τελικοί αγώνες όλων των αγωνισμάτων φιλοξενήθηκαν χθες το απόγευμα στο Σπίτι του Πολιτισμού όπου πραγματοποιήθηκε και η τελετή βράβευσης των μαθητών που διακρίθηκαν.
Τους αγώνες διοργάνωσαν το τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, η Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης, η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου, η Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση, το δίκτυο «Η ρητορική στο σχολείο», ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Ρεθύμνου με την υποστήριξη του Δήμου Ρεθύμνου και της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου.
Υπενθυμίζεται πως την περυσινή χρονιά στο Ρέθυμνο είχε πραγματοποιηθεί η διασχολική συνάντηση ρητορικής τέχνης που έθεσε τα θεμέλια για τη διοργάνωση των 1ων Παγκρήτιων Μαθητικών Αγώνων Ρητορικής Τέχνης.
Η πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την προώθηση της ρητορικής στην εκπαίδευση κα Βάλια Λουτριανάκη μιλώντας στην Κρητική Επιθεώρηση αναφέρθηκε στον στόχο αλλά και τις δεξιότητες που προάγει η διοργάνωση. Η ίδια τόνισε: «Κοινός στόχος και η κοινή αγάπη όλων είναι ο λόγος και η σκέψη. Το να μπορούμε να επικοινωνούμε αποτελεσματικά, να εκφράζουμε με τις κατάλληλες λέξεις ιδέες και συναισθήματα, να στεκόμαστε με αυτοπεποίθηση μπροστά σε ένα ακροατήριο χωρίς να φοβόμαστε να μοιραστούμε και να πιστεύουμε στη δύναμη του λόγου. Τα παιδιά παίρνουν δεξιότητες ζωής. Είναι κάτι πολύ παραπάνω από το να επιχειρηματολογούν ή να εκφράζονται. Είναι ένας γενικότερος τρόπος σκέψης και ζωής που αφορά έναν ενεργό πολίτη με ανοιχτό μυαλό και σκέψη, ενημερωμένο σε βάθος, υποψιασμένο για ό,τι συμβαίνει γύρω του που δίνει μεγάλη σημασία στο τι συμβαίνει στον κόσμο που τον περιβάλλει και είναι και έτοιμος να κάνει προτάσεις για να γίνει ο κόσμος αυτός καλύτερος. Παρ’ όλο που αυτό ακούγεται ίσως πολύ αισιόδοξο οι μαθητές που ασχολούνται με τη ρητορική θέλουν να έχουν άποψη και έχουν και προτάσεις. Γι’ αυτό δίνουμε παράλληλα έμφαση στην ανάπτυξη και των επικοινωνιακών δεξιοτήτων και στην παραγωγή καινοτόμων και πρωτότυπων ιδεών. Ο συνδυασμός αυτός έχουμε δει πως βοηθά στην προετοιμασία ολοκληρωμένων ομιλητών».
Η προσπάθεια ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια στο Ρέθυμνο, όπως τόνισε η κα Λουτριανάκη, όταν η επιστημονική μη κερδοσκοπική Ένωση κλήθηκε από την αρμόδια σχολική σύμβουλο, να διοργανώσει την πρώτη επιμόρφωση εκπαιδευτικών στο Ρέθυμνο σε ζητήματα που άπτονται της καλλιέργειας προφορικού λόγου και ανάπτυξης της δημιουργικής σκέψης. Την προσπάθεια, όπως τόνισε, αγκάλιασαν εκπαιδευτικοί στο Ρέθυμνο και συνεχίστηκε στο Ηράκλειο, ενώ την υποστήριξε και το Πανεπιστήμιο Κρήτης. «Οι αγώνες είναι το αποτέλεσμα όλης αυτής της προσπάθειας και κυρίως της κινητοποίησης των φιλολόγων που είναι εδώ με τα παιδιά από τα σχολεία τους» τόνισε η κα Λουτριανάκη.
Ο επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Φιλολογίας του πανεπιστημίου Κρήτης κος Δήμος Σπαθάρας επεσήμανε πως ο στόχος της διοργάνωσης είναι πολλαπλός, αφού καλλιεργεί μια σειρά από δεξιότητες στα παιδιά που τα βοηθούν τόσο στην πορεία τους στην εκπαίδευση όσο και μετέπειτα στη ζωή. «Ένας πολύ βασικός στόχος είναι να καλλιεργήσει την κριτική σκέψη των μαθητών και τη δυνατότητά τους να αναλύουν τα επιχειρήματα που ακούγονται στον δημόσιο λόγο. Ένας άλλος στόχος που επιτυγχάνεται με τους αγώνες είναι ότι τα παιδιά εκτίθενται σε μεγάλα ακροατήρια και με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους και οι δεξιότητες που έχουν να κάνουν με την απεύθυνση σε ακροατήρια και σε δημόσια πλαίσια. Από εκεί και πέρα συνασκούνται και άλλες δεξιότητες όπως να διαβάζουμε ένα κείμενο και να το καταλαβαίνουμε, να καλλιεργούμε τη φαντασία μας και να κινητοποιούμε το συναίσθημα των ακροατών μας και οτιδήποτε περιλαμβάνει δηλαδή τη διαδικασία της πειθούς και της ρητορικής στην άρθρωση ενός δημόσιου λόγου. Μας εξέπληξε φέτος η συμμετοχή και τα παιδιά νομίζω πως είναι ενθουσιασμένα από την εμπειρία αυτή».
Η σχολική σύμβουλος Φιλολόγων Ρεθύμνου κα Αγγελική Καψάσκη αναφέρθηκε και στη σημασία των αγώνων στο σύγχρονο σχολικό πλαίσιο. Η ίδια επεσήμανε μεταξύ άλλων: «Είναι σημαντικό και μέσα στα σχολεία να κάνουμε και πράγματα δημιουργικά, να μην είμαστε προσανατολισμένοι μόνο στις Πανελλήνιες εξετάσεις και χάρηκα πάρα πολύ που είχαμε συμμετοχή σε αυτή τη διοργάνωση από αρκετά λύκεια. Χάρηκα που τόλμησαν τα παιδιά να συμμετάσχουν και να δοκιμαστούν. Ήταν καλά τα αποτελέσματα. Οι συμμετέχοντες είχαν έναν πολύ καλό λόγο και ο στόχος αυτός είναι να καλλιεργηθούν γλωσσικές δεξιότητες, κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας μέσα από αυτά τα αγωνίσματα».
Αξίζει να σημειωθεί πως από το Ρέθυμνο συμμετείχαν στη διοργάνωση, όπως τόνισε η κα Καψάσκη, το 2ο Γυμνάσιο και Λύκειο, το Πειραματικό Λύκειο, το Λύκειο Περάματος, το 3ο Λύκειο και το 1ο Λύκειο.
Στην οργανωτική επιτροπή της διοργάνωσης συμμετείχαν:
Σπαθάρας Δήμος, Επίκουρος καθηγητής Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης
Αποστολάκης Κων/νος, Επίκουρος καθηγητής Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης
Kατσαρού Ελένη, Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Τμήματος Φ.Κ.Σ. Πανεπιστημίου Κρήτης
Καψάσκη Αγγελική, Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Ρεθύμνου
Καλοκύρη Βασιλεία, Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Ηρακλείου
Κορναράκης Γεώργος, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων Ηρακλείου
Βαρσαμίδου Δέσποινα, Φιλόλογος, Δρ Ψυχοπαιδαγωγικής του Γραπτού Λόγου
Λουτριανάκη Βάλια, φιλόλογος (Αρσάκειο Ψυχικού), πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση, διδάσκουσα ΠΜΣ “Ρητορική: θεωρία και πράξη” (ΠΤΔΕ-ΕΚΠΑ)
Δ.Σ. Συνδέσμου Φιλολόγων Ρεθύμνου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΡΗΤΟΡΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 