ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

 Το πνευματικό κέντρο του Δήμου Χολαργού, στο πλαίσιο της προσπάθειας για συνεχή επιμόρφωση των δημοτών και μάλιστα των εκπαιδευτικών σε καινοτόμα προγράμματα, διοργανώνει ετήσιο κύκλο μαθημάτων – βιωματικό εργαστήριο με θέμα «Η τέχνη της Επικοινωνίας: η Ρητορική στο σχολείο και στην καθημερινή ζωή». Την προσπάθεια υποστηρίζει η Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση.

Η ένταξη της ρητορικής σε όλα τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος αποτελεί πρακτική που με διάφορες μορφές εφαρμόζεται ως διδακτική μέθοδος στις ΗΠΑ και στη Μ. Βρετανία πάνω από πέντε δεκαετίες. Στην Ελλάδα παρουσιάζεται σταδιακά έντονο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια με τη διοργάνωση των Αγώνων Αντιλογίας του Υπουργείου Παιδείας (για μαθητές Λυκείου) και Αγώνων Ρητορικής Τέχνης από ιδιωτικά σχολεία. Μάλιστα, τον Φεβρουάριο του 2009 η Ελλάδα φιλοξένησε για πρώτη φορά το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μαθητικού Debate. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται, ακόμη, η ανακοίνωση της πρόθεσης του Υπουργού Παιδείας να εντάξει στους εφετινούς Καλλιτεχνικούς Αγώνες τη Ρητορική (για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου). Τέλος, πολλοί είναι οι μαθητές-μέλη ρητορικών ομίλων που έχουν διακριθεί στη Βουλή των Εφήβων και στο Μοντέλο Ηνωμένων Εθνών, αλλά και σε παγκόσμιους φοιτητικούς αγώνες ρητορικής τέχνης (λειτουργούν ρητορικοί όμιλοι στην ΑΣΟΕΕ, στη Νομική και στη Φιλοσοφική Ε.Κ.Π.Α. και Α.Π.Θ.).

Σκοπός του βιωματικού εργαστηρίου είναι: α) η καλλιέργεια του «καλώς λέγειν», δηλαδή του λόγου, και μάλιστα του προφορικού, που χαρακτηρίζεται από γραμματική ορθότητα, αισθητική ομορφιά, ηθική αξία και πρακτική αποτελεσματικότητα, β) η παρουσίαση ποικίλων τρόπων με τους οποίους θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η ρητορική ως εναλλακτική διδακτική μέθοδος, και γ) η διερεύνηση τεχνικών που μπορούν να βελτιώσουν την επικοινωνία με τους γύρω μας αλλά και… με τον εαυτό μας. Ειδικότερα, δ) για τον όμιλο των μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου, ο σκοπός είναι η ενεργοποίηση της κριτικής και δημιουργικής σκέψης και η παράλληλη καλλιέργεια του προφορικού λόγου σε υψηλό επίπεδο μέσα από ποικίλες ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες αλλά και η εντατική προετοιμασία των μαθητών που επιθυμούν να λάβουν μέρος σε διοργανώσεις όπως οι Αγώνες Αντιλογίας του Υπουργείου Παιδείας, οι Καλλιτεχνικοί Αγώνες, η Βουλή των Εφήβων, το Μοντέλο Ηνωμένων Εθνών, τα Forensics κ.ά. Σε αυτό το πλαίσιο θα δοθεί έμφαση και στην εξοικείωση με τους κανόνες και τις ξεχωριστές ικανότητες που απαιτούν ρητορικά αγωνίσματα όπως ο Αυθόρμητος Λόγος, ο Προτρεπτικός Λόγος, η Εκφραστική Ανάγνωση, το Παιχνίδι ρόλων και οι Διττοί Λόγοι (debate). Ευπρόσδεκτοι είναι και εκπαιδευτικοί-υπεύθυνοι ομάδων μαθητών, εφόσον επιθυμούν να επιμορφωθούν στα παραπάνω αντικείμενα.

Το πρόγραμμα που θα εφαρμοστεί αντλεί στοιχεία από την κλασική ρητορική του Αριστοτέλη, το Δράμα στην Εκπαίδευση (Drama in Education), τις τεχνικές της δημιουργικής σκέψης και γραφής, τομείς της γλωσσολογικής επιστήμης, όπως η ανάλυση κειμένου και η Πραγματολογία, την τέχνη της αφήγησης κ.ά. Σημειώνουμε ότι η ρητορική στην τάξη έχει καθαρά παιδαγωγική διάσταση και δεν σχετίζεται με το είδος της ρητορικής που αξιοποιεί ο δικηγόρος, ο πολιτικός, ο διαφημιστής – αν και οι μαθητές σταδιακά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τις διανοητικές «παγίδες» (π.χ. της ρητορικής της εικόνας). Επιτυγχάνει κατεξοχήν, λόγω της καθ’ όλα ενεργητικής συμμετοχής, την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Παράλληλα, καλλιεργεί τη δημιουργική σκέψη, ωθώντας συνεχώς τους συμμετέχοντες να αναζητούν πολλές, καλές και πρωτότυπες ιδέες, ώστε να λύσουν προβλήματα, και να λάβουν, αντιμέτωποι με διλήμματα, αποφάσεις. Ο απώτερος στόχος είναι να εμβαθύνουν με ευχάριστο και ζωντανό τρόπο στην ουσία του μαθήματος.

Στο εργαστήριο θα ασχοληθούμε ενδεικτικά με την αξιοποίηση της ρητορικής σε διάφορα μαθήματα του Γυμνασίου και του Λυκείου αλλά και σε διάφορες φάσεις τις καθημερινής ζωής. Οι συμμετέχοντες θα χωρίζονται σε ομάδες και με τη βοήθεια της συντονίστριας θα προετοιμάζουν κάθε φορά διαφορετικές δραστηριότητες προφορικού λόγου, που θα παρουσιάζουν στους υπόλοιπους. Θα δίνονται με βιωματικό τρόπο κανόνες και συμβουλές προετοιμασίας στα ρητορικά αγωνίσματα και θα συζητούνται ιδέες ένταξης της ρητορικής στο μάθημα με συγκεκριμένα παραδείγματα από τα βιβλία του Γυμνάσιου και του Λυκείου. Έμφαση θα δίνεται στη χρήση προφορικού λόγου υψηλού επιπέδου, που θα αποτελεί αποτέλεσμα μιας δομημένης σκέψης. Η επιχειρηματολογία θα αποτελέσει αντικείμενο αρκετών συναντήσεων. Η διαδικασία θα αξιολογείται σε διάφορα επίπεδα με τη χρήση ειδικού φυλλαδίου.

Το σεμινάριο απευθύνεται: α) σε φοιτητές και εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων και όλων των ειδικοτήτων, β) σε όσους επιθυμούν να οργανώσουν έναν όμιλο ρητορικής τέχνης σε σχολείο ή σε κάποιο πολιτιστικό κέντρο, γ) σε μαθητές που επιθυμούν να λάβουν μέρος σε αγώνες ρητορικής ή που επιθυμούν να καλλιεργήσουν τον προφορικό λόγο τους (θα δημιουργηθεί ξεχωριστό τμήμα μαθητών), και δ) σε όσους ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μεγαλύτερη άνεση στον προφορικό λόγο και στην επικοινωνία και να εξοικειωθούν με την τέχνη του επιχειρήματος. Θα δοθεί φάκελος με αναλυτικό υλικό και δεν απαιτείται κάποια εμπειρία, μόνο καλή διάθεση για επικοινωνία και διάλογο. Ειδικά για τους εκπαιδευτικούς, είναι καλό να υπάρχει η πίστη στο ότι ο καθηγητής δεν είναι ο παντογνώστης που εισάγει απλώς γνώσεις στο μυαλό των μαθητών αλλά εκείνος ο οποίος εξερευνά μαζί τους τον κόσμο, που κάθε στιγμή αλλάζει.

Διδασκαλία: Βάλια Λουτριανάκη, φιλόλογος-εκπαιδευτικός, εκπαιδεύτρια ρητορικής, DEA, υπ. Δρ Ρητορικής στην Εκπαίδευση

Το εργαστήριο θα πραγματοποιείται κάθε Πέμπτη, 19.00-21.00 (έναρξη 15 Οκτωβρίου). Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 20. Κόστος συμμετοχής: δωρεάν.

Θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας.

Για πληροφορίες και εγγραφές παρακαλείσθε να επικοινωνήσετε με το τηλ. 210-6740823 (15.00-18.00 μ.μ.).